Codziennie chłoniemy ogrom informacji zarówno w formie wizualnej, jak i tekstowej. Już w drodze do pracy czy szkoły możemy zarejestrować setki komunikatów, zanim nawet zdążymy dobrze rozpocząć dzień. Proces odbierania tych sygnałów jest możliwy dzięki dwóm zdolnościom – przetwarzaniu wizualnemu i słuchowemu. Dziś przyjrzymy się dokładniej temu drugiemu.
Przetwarzanie słuchowe jest to zdolność, która umożliwia rozumienie impulsów, które docierają do naszego mózgu w postaci dźwięku tj. przede wszystkim mowy. Ponadto pozwala na wyselekcjonowanie tych informacji, które w danym momencie są najbardziej istotne np. rozumienie treści w głośnym otoczeniu. Co ciekawe, doskonały słuch nie jest gwarantem sprawnego przetwarzania słuchowego, czyli jakość słuchu nie musi być skorelowana z liczbą informacji które jesteśmy w stanie przetworzyć, a następnie zatrzymać w pamięci. Osłabione przetwarzanie słuchowe nie tylko utrudnia rozumienie komunikatów ze słuchu, lecz także naukę czytania i rozumienie czytanego tekstu.
Co jest powodem zaburzeń przetwarzania słuchowego?
Pierwszą barierą, która może powodować trudności jest niedosłuch. Dlatego, widząc niepokojące sygnały warto zweryfikować wątpliwości u audiologa, by wykluczyć tę możliwość.
Zaburzenia przetwarzania mogą wynikać także z chorób, infekcji czy urazów, a także obciążeń genetycznych. Mogą stanowić symptomy towarzyszące neuronietypowości związanej np. z ADHD, dysleksją, czy chorobą Alzheimera u osób starszych. Choć pedagodzy czy logopedzi mogą zauważyć te nieprawidłowości, to jedynie specjaliści mogą określić medyczny stan zdrowia za pomocą specjalnych testów mierzących funkcje przetwarzania słuchowego. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że nawet zaburzenia przetwarzania słuchowego wynikające z choroby lub innych nieprawidłowości, nie wykluczają możliwości poprawy tej zdolności.
Jak rozpoznać trudności związane z przetwarzaniem słuchowym?
Zdarza Ci się mówić do dziecka, a ono, mimo skupienia na rozmowie, wydaje się tego nie rozumieć, lub wręcz sprawia wrażenie nieobecnego? Na pytanie o to, co przed chwilą usłyszało nie jest w stanie udzielić odpowiedzi, bądź pamięta tylko skrawek otrzymanych informacji? Ponadto, trudną do przeskoczenia barierą okazuje się hałaśliwe otoczenie, które nie pozwala na rozumienie tego co słyszy, lub czyta? A może czytanie sprawia mu ogromną trudność i z tego powodu unika książek jak ognia?
Dzieci z zaburzeniami przetwarzania słuchowego mogą odczuwać duże trudności w odnalezieniu się w środowisku szkolnym. Na lekcjach często wykazują trudności w skupieniu uwagi, łatwo się rozpraszają, ponieważ nie nadążają w przetwarzaniu komunikatów przekazywanych przez nauczyciela. To samo dotyczy prac pisemnych, chociażby kartkówek czy sprawdzianów. Osłabione przetwarzanie słuchowe nie pozwala na zrozumienie poleceń, pozbawia możliwości wykonania poprawnie zadania, a następnie może mieć swoje odzwierciedlenie w ocenach. W dodatku hałasy spowodowane obecnością dużej liczby osób w klasie stanowią kolejne poważne ograniczenie. Z tych samych powodów zaburzenia przetwarzania słuchowego są bardzo często mylone z deficytem koncentracji.
Wszystkie powyższe trudności są symptomami zaburzeń przetwarzania słuchowego, ale ich źródło mogą stanowić także inne przeszkody. Jeśli chcemy zaradzić problemom, z którymi zmaga się dziecko, ustalenie ich przyczyny jest podstawowym i pierwszym krokiem, który powinniśmy wykonać.
Diagnozowanie i leczenie trudności z przetwarzaniem słuchowym
W celu diagnozowania trudności związanych z przetwarzaniem słuchowym, specjaliści korzystają
z różnych metod, takich jak np. badanie audiologiczne. Polega ono na pomiarze słyszalności oraz percepcji dźwięku, a także ocenie funkcji ucha oraz przetwarzania słuchowego. Leczenie trudności
z przetwarzaniem słuchowym może obejmować różne metody, w zależności od przyczyny występowania. W przypadku uszkodzenia ucha, leczenie może obejmować terapię medyczną lub chirurgiczną. Natomiast w przypadku trudności związanych z przetwarzaniem słuchowym, bardzo skutecznym narzędziem może być trening przetwarzania słuchowego.
W Centrum Braingym skupiamy się na aktywnym treningu przetwarzania słuchowego za pomocą dźwięków. Trening obejmuje między innymi:
– czytanie z odpowiednią prędkością i intonacją,
– wykonywanie operacji na dźwiękach np.: łączenie, rozdzielanie dźwięków, pomijanie dźwięków
w słowie, czytanie wspak,
– zapamiętywanie i łączenie niepowiązanych ze sobą słów,
– ćwiczenie w hałasie i niesprzyjających warunkach,
– rozpoznawanie wysokości, głośności, długości dźwięku.
Każda forma treningu przetwarzania słuchowego wymaga systematyczności, intensywności oraz czasu. Pierwszych efektów, w zależności od uwarunkowań indywidualnych i poziomu wyjściowego, możemy spodziewać się po kilku tygodniach lub kilku miesiącach pracy.
Przetwarzanie słuchowe a codzienne funkcjonowanie
Przetwarzanie słuchowe na równi z przetwarzaniem wizualnym stanowi podstawę naszej percepcji. Zaburzenia któregokolwiek z tych dwóch obszarów, wpływa znacząco na życie każdego z nas. Obie zdolności pozwalają nam na komunikację, uczenie się, czy chociażby udział w życiu kulturalnym (oglądanie filmów, słuchanie podcast’ów, audiobook’ów, czytanie, odbiór sztuki).
Przetwarzanie słuchowe jest istotne także z poziomu tych najbardziej prozaicznych potrzeb, czyli możliwości poruszania się w świecie, selekcjonowania i rozróżniania sygnałów, nadawania im priorytetu, co przekłada się również na nasze bezpieczeństwo.
Odpowiednia diagnoza jest pierwszym i kluczowym punktem w procesie terapii, dlatego jeśli obserwujesz u siebie, osoby bliskiej czy dziecka sygnały świadczące o trudnościach w tym obszarze, nie zwlekaj, działaj. Przetwarzanie słuchowe jest szalenie istotne na każdym etapie życia i warto o nie zadbać. Centrum Braingym pomaga osobom z trudnościami w obszarze wszystkich siedmiu zdolności poznawczych. Zapraszamy na konsultację z naszymi specjalistami, pomożemy Ci także z zaburzeniami przetwarzania słuchowego.
