Osłabienie sprawności umysłowej to powszechna dolegliwość, która dotyka zarówno dzieci, jak i osoby dorosłe. Trudności w skoncentrowaniu się na pracy i nauce, czy częste zapominanie o obowiązkach to najczęściej przytaczane objawy, które pozostawione same sobie mogą znacznie utrudniać codziennie funkcjonowanie, a gdy są objawem choroby, mogą się z czasem pogłębiać. W poniższym artykule przyjrzymy się dokładniej tematowi problemów z pamięcią i koncentracją i odpowiemy na pytanie, jak sobie z nimi radzić.
Przyczyny problemów z koncentracją i pamięcią
Walkę z problemami ze skupieniem należy zacząć od znalezienia przyczyn ich powstawania. Najpowszechniejszymi źródłami tych problemów są czynniki, takie jak stres, zła dieta czy odwodnienie. W dzisiejszych czasach jesteśmy znacznie bardziej narażeni na wystąpienie zaburzeń koncentracji z powodu szybkiego tempa życia i natłoku spraw do załatwienia. Dziesiątki powiadomień na smartfonie, praca wymagająca multitaskingu, hałas – to tylko niektóre czynniki wpływające na nasze skupienie. Człowiek nie jest zdolny do dzielenia swojej koncentracji na kilka różnych zadań -skupienie przechodzi jedynie z jednego zagadnienia na drugie, co daje złudne poczucie wielozadaniowości, jednak nasz umysł w takiej sytuacji znacznie bardziej się męczy niż podczas skupiania się tylko na jednej sprawie. Prawidłowe funkcjonowanie naszego organizmu, a co za tym idzie sprawność umysłu, może zostać zaburzone przez dietę ubogą w niezbędne mikro- i makroelementy. Problemy z pamięcią i koncentracją mają często źródło w niedoborach magnezu i potasu, oprócz tego bardzo ważne jest odpowiednie nawodnienie organizmu. Odwodnienie często skutkuje bólem głowy i ogólnym osłabieniem, a czynniki te mogą osłabiać naszą zdolność do skupiania się na danym zagadnieniu. Oprócz wspomnianych przyczyn, powodem „wyłączania się”, zapominania i bycia rozkojarzonym może być:
- brak aktywności fizycznej,
- przepracowanie,
- niewystarczająca ilość snu,
- brak czasu na odpoczynek (fizyczny i psychiczny)
- nieodpowiednie warunki pracy/nauki, złe oświetlenie, za niska/wysoka temperatura w pomieszczeniu.
W przypadku dzieci, tego typu problemy pojawiają się najczęściej w momencie rozpoczęcia edukacji szkolnej. Związane jest to najczęściej ze stresem towarzyszącym nowemu miejscu, koniecznością dostosowania się do nowych zasad czy mało interesującym materiałem do nauki, którego przyswajanie wymaga konieczności „wysiedzenia” 45 min na lekcji. Przyczynami mogą być także wszelkie kłopoty w domu rodzinnym, niepowodzenia i stres związany ze sprawdzianami i zdobywaniem ocen oraz tak jak w przypadku osób dorosłych – nieodpowiednie warunki do nauki, które uniemożliwiają właściwe skoncentrowanie się na danym zagadnieniu. Nasza firma skupia się na budowaniu pozytywnych relacji z uczniami, aby kontakt z nauczycielami i sprawdzanie wiedzy nie stanowiły powodów do stresu.
Osłabienie sprawności umysłu czasami bywa objawem towarzyszącym znacznie poważniejszych dolegliwości. Długo utrzymujące się problemy ze skupieniem, połączone z osłabieniem nastroju, apatią mogą świadczyć o pojawieniu się zaburzeń depresyjnych lub schizofrenii. Brak skupienia może także być objawem problemów z prawidłowym funkcjonowaniem tarczycy lub efektem ubocznym farmakoterapii. W takiej sytuacji należy zgłosić problem lekarzowi i poprosić o zmianę leku. Nasza sprawność umysłowa ulega osłabieniu z wiekiem, jednak może być wynikiem chorób neurologicznych, internistycznych, a w przypadku osób starszych symptomem choroby Alzheimera. Ważne jest więc odpowiednie zdiagnozowanie przyczyny problemu, ponieważ to ona determinuje kolejne działania mające na celu poprawę sprawności umysłowej.
Stres i zmęczenie czy oznaka choroby? Najczęstsze objawy osłabienia sprawności umysłowej
Osoby, których dotykają problemy ze skupieniem, najczęściej określają swój stan jako „wyłączanie się” i bycie rozkojarzonym. Trudności z dokładnym wykonaniem zadania, zmęczenie i senność to niektóre z objawów osłabienia sprawności umysłowej. Dodatkowo symptomami mogą być:
- zanik kreatywności,
- gubienie rzeczy,
- trudności z planowaniem czasu,
- zapominanie o obowiązkach,
- obniżenie nastroju
Dzieci, które nie są odpowiednio skoncentrowane na zadaniach, mogą wykonywać je w całości, ale pomijać niektóre kroki lub wykonywać je niedokładnie. Podobnie może być z osobami dorosłymi, których przemęczony lub zestresowany umysł nie pracuje z odpowiednią efektywnością i wykonuje powierzone zadania znacznie dłużej, niż powinien. Jak już wiadomo, przyczyn może być wiele, jednak osłabienie sprawności umysłu nie musi od razu oznaczać choroby. Wyeliminowanie czynników stresogennych i innych, obniżających zdolność do skupienia pozwoli się przekonać, czy gorsze samopoczucie jest ich wynikiem, czy może objawem choroby. Długo utrzymujące się problemy z pamięcią i koncentracją mogą mieć przyczynę w poważniejszych dolegliwościach, więc należy je niezwłocznie skonsultować z lekarzem. Diagnoza może wskazać jako przyczynę ADD, czyli zaburzenia koncentracji uwagi, które dotykają zarówno dzieci, jak i osoby dorosłe. Zaburzenia te, nie mają jednoznacznej przyczyny, jednak ich ryzyko może zwiększać stosowanie substancji psychoaktywnych przez matkę w czasie ciąży czy ekspozycja na działanie substancji toksycznych. ADD jest odmianą ADHD, jednak najczęściej nie towarzyszy im nadpobudliwość ruchowa. Choć zalicza się je do zaburzeń dotyczących dzieci, często dotyczą także dorosłych. Osoby dorosłe z ADD mają tendencję do gubienia rzeczy, trudności z planowaniem czasu czy utrzymaniem skupienia.
Podstawowe badania i konsultacja z lekarzem, a w przypadku braku poprawy także z neurologiem i endokrynologiem, pozwalają zdiagnozować chorobę, która objawia się osłabieniem sprawności umysłowej. Nie należy więc bagatelizować pozornie niegroźnych objawów w postaci problemów z pamięcią i koncentracją, szczególnie jeśli dotychczas sprawność umysłowa była odpowiednia i niepokojące zmiany pojawiły się w krótkim czasie. Osłabienie sprawności umysłowej z wiekiem przebiega naturalnie oraz subtelnie, bez zaburzania wewnętrznej równowagi. Jeśli u osób starszych zauważalne jest stopniowe tracenie samodzielności, zubożenie słownictwa i coraz silniejsze kłopoty z przypominaniem sobie faktów czy osób, może to świadczyć o postępującej chorobie Alzheimera.
Sposoby na problemy ze skupieniem
Sposoby na osłabienie sprawności umysłowej są uzależnione od ich przyczyny. Jeśli lekarz nie zdiagnozuje żadnej choroby, zadbanie o własną pamięć i koncentrację będzie znacznie prostsze. Najpierw należy zadbać o podstawy, czyli o zbilansowaną dietę, spokojny sen i odpowiednią dawkę sportu. Miejsce do pracy lub nauki powinno być ciche, uporządkowane i dobrze oświetlone. Złe oświetlenie lub za niska/wysoka temperatura w pomieszczeniu zmuszają organizm do dodatkowego wysiłku, co przekłada się na stopień koncentracji na danym zagadnieniu. Warto zrezygnować z różnych rozpraszaczy i wyłączyć dźwięki w telefonie wtedy, gdy potrzebne jest największe skupienie. W stresującym okresie pełnym pracy lub nauki, ale i w każdym innym czasie, należy zadbać o odpowiednią dawkę relaksu, aby zarówno ciało, jak i umysł miał szansę odpocząć. Przydatna będzie medytacja, aromaterapia oraz inne techniki relaksacyjne. Nie należy też zapominać o przerwach w pracy lub nauce, które są konieczne, aby zachować efektywność działań.
Przyczyną problemów ze skupieniem bywa też czasami nuda, więc niekiedy warto puścić wodze wyobraźni i urozmaicić pracę lub naukę tak, by stały się ciekawsze. Nasi uczniowie nie mogą narzekać na nudę – staramy się, aby każdy trening był wyzwaniem i dobrą zabawą. Jak zostało dowiedzione, ciągłe ćwiczenie umysłu i pamięci wspomaga pracę mózgu i zmniejsza ryzyko wystąpienia różnego typu zaburzeń koncentracji. Krzyżówki, łamigłówki i puzzle korzystnie wpłyną na pamięć i skupienie. Przydatne w nauce, ale i w codziennym, dorosłym życiu będą mnemotechniki, ułatwiające zapamiętywanie, które dodatkowo eliminują nudę w trakcie nauki. Ćwiczenie umysłu warto rozpocząć od najmłodszych lat, ułatwi to radzenie sobie ze szkolnymi obowiązkami i zmniejszy ryzyko wystąpienia problemów z koncentracją i pamięcią w dorosłym życiu. Istotna będzie także umiejętność skutecznego radzenia sobie ze stresem i eliminowania działania czynników rozpraszających, których w dziwniejszym świecie jest mnóstwo, począwszy od hałasu po urządzenia elektroniczne. Wzmacnianie wszystkich funkcji poznawczych, które może odbywać się poprzez ćwiczenia z Brain GYM, wspomaga późniejszą naukę i radzenie sobie z codziennymi obowiązkami. Warto sprawdzać swoje postępy w ćwiczeniach, co dodatkowo wpłynie na motywację do działania, której brak również bywa przyczyną kłopotów z odpowiednim skupianiem się na zadaniach do wykonania.
Powszechne problemy z pamięcią i koncentracją najczęściej spowodowane są szybkim i stresującym trybem życia, czasami jednak stanowią objaw chorób i zaburzeń. Każdy człowiek posiada inny poziom zdolności do koncentracji i zapamiętywania, jednak ćwiczenie umysłu pozwala je poprawić i pozytywnie wpływa na późniejsze życie. Oferowane przez nas treningi są zatem dobierane indywidualnie, uwzględniając zdolności uczniów i ich najsłabsze punkty. Warto więc zadbać o jeden z najważniejszych narządów w naszym ciele i wyeliminować czynniki osłabiające jego sprawność i zatroszczyć się o to, by ćwiczenia pamięciowe i poprawiające koncentrację trzymały go cały czas w formie.
